Czym jest zrównoważony rozwój?

Termin “zrównoważony rozwój” jest obecnie szeroko stosowany, ale nie zawsze dokładnie rozumiany. Aby uniknąć nieporozumień lub niewłaściwego użycia tego słowa, ważne jest, aby rozumieć, czym jest zrównoważony rozwój i co oznacza w codziennym życiu. Dzięki temu możemy być bardziej świadomi prawdziwego znaczenia pojęcia zrównoważonego rozwoju we wszystkich jego formach, odpowiednio oceniać informacje i podejmować właściwe decyzje w codziennym życiu. Przyjrzymy się, co oznacza zrównoważony rozwój i jak żyć w bardziej zrównoważony sposób.  

Co oznacza zrównoważony rozwój?

Aby zrozumieć, co oznacza zrównoważony rozwój, możemy przyjąć definicję Organizacji Narodów Zjednoczonych: „Rozwój, który zaspokaja potrzeby teraźniejszości bez uszczerbku dla zdolności przyszłych pokoleń do zaspokajania ich własnych potrzeb”. Odnosi się to do interpretacji zrównoważonego rozwoju, zawartej w Agendzie ONZ na 2030 r., programie z 17 wspólnymi celami zrównoważonego rozwoju na poziomie globalnym. Zrównoważony rozwój to zatem model społeczno-ekonomiczny, który zapewnia dobrobyt całej populacji i wykorzystuje tylko dostępne zasoby naturalne oraz te, które można zregenerować, aby przyszłe pokolenia cieszyły się takimi samymi warunkami życia, dobrobytem i dostępnością zasobów. Pojęcie to ma wiele implikacji dla wszystkich kwestii społecznych i gospodarczych, które mają wpływ na nasze życie.

Co oznacza zrównoważony rozwój

Pojęcie zrównoważonego rozwoju jest często ograniczane do wpływu działalności człowieka na środowisko, nie uwzględniając innych ważnych aspektów. Kiedy mówimy o zrównoważonym rozwoju, faktycznie odnosimy się do zrównoważenia środowiskowego, społecznego i gospodarczego – trzech podstawowych warunków niezbędnych do osiągnięcia rzeczywiście zrównoważonego rozwoju. Przyjrzymy się tym trzem różnym, ale zintegrowanym wymiarom zrównoważonego rozwoju.  

Zrównoważenie środowiskowe

Zaczniemy od analizy, czym jest zrównoważenie środowiskowe, czyli doskonała równowaga między zasobami konsumowanymi, a tymi, które planeta może regenerować. Dotyczy to wszystkich rodzajów zasobów, takich jak wydobywane surowce, ryby łowione z mórz i emisje gazów cieplarnianych uwalnianych do atmosfery. Aby osiągnąć zrównoważenie środowiskowe, wszystkie te działania muszą zostać zrównoważone. Na przykład łowienie ryb w ilości odpowiedniej do szybkości ich rozmnażania i zdrowia siedlisk morskich, czy emitowanie ilości gazów cieplarnianych, która odpowiada zdolności Ziemi do pochłaniania CO2. Jasne jest, że zrównoważenie środowiskowe wymaga rozwoju skoncentrowanego na wykorzystaniu energii odnawialnej, ale także procesów o niskim wpływie na środowisko, opartych na cyrkularności, które wspomagają recykling, odzyskiwanie i ponowne wykorzystanie zasobów.  

Zrównoważenie społeczne

Drugi wymiar zrównoważonego rozwoju to wymiar społeczny, odnoszący się do dobrobytu populacji i ochrony najbardziej narażonych. Obejmuje to także przyszłe pokolenia, ponieważ zasada zrównoważenia społecznego zakłada, że obecny dobrobyt nie powinien zagrażać dobrobytowi tych, którzy przyjdą po nas. W praktyce oznacza to życie w poszanowaniu naszego wspólnego dobra, zapewniając całej populacji dostęp do zasobów, pomagając najsłabszym i gwarantując równe prawa dla wszystkich.  

Zrównoważenie gospodarcze

Trzeci wymiar to zrównoważenie gospodarcze, czyli przyjęcie zrównoważonego systemu wzrostu gospodarczego, który może generować bogactwo i dobrobyt równomiernie dla całej populacji, jednocześnie chroniąc środowisko. Zgodnie z tym podejściem, proces ekonomicznie zrównoważony to taki, który pozwala firmie osiągać zysk, jednocześnie tworząc wartość dla społeczeństwa i nie szkodząc środowisku, ani nie zmniejszając dostępnych zasobów dla innych.  

Dlaczego zrównoważony rozwój jest tak ważny?

Dążenie do zrównoważenia środowiskowego, gospodarczego i społecznego oznacza przyjęcie modelu zrównoważonego rozwoju, aby generować wartość dla obecnych pokoleń bez dyskryminacji i zapewnić, że przyszłe pokolenia będą miały takie same możliwości. Konsekwencje niezrównoważonych modeli rozwoju są coraz bardziej widoczne, ponieważ powodują wiele poważnych problemów, takich jak:

• Globalne ocieplenie;
• Zmiany klimatyczne;
• Degradacja środowiska;
• Poważne nierówności społeczne i gospodarcze;
• Niedemokratyczny dostęp do zasobów;
• Eksploatacja planety ze szkodą dla przyszłych pokoleń.

 

Jak żyć w sposób zrównoważony: 10 przydatnych wskazówek

Aby żyć w sposób zrównoważony, możemy przyjąć szereg zachowań ukierunkowanych na zrównoważenie środowiskowe, społeczne i gospodarcze. Najważniejsza jest edukacja, umożliwiająca podejmowanie świadomych decyzji i ocenę wyborów dokonywanych w zakresie konsumpcji produktów, usług i procesów w taki sposób, aby wnosiły one pozytywną wartość dla środowiska, społeczeństwa i gospodarki. Oto 10 zrównoważonych nawyków, które mogą mieć znaczenie i przyczynić się do zrównoważonego rozwoju:

1. Redukuj ilość odpadów generowanych w codziennym życiu, wybierając produkty w opakowaniach nadających się do recyklingu i kompostowania lub bez opakowań, oraz unikaj kupowania nadmiaru produktów.
2. Stosuj zrównoważoną dietę składającą się głównie z warzyw, które mają mniejszy wpływ na środowisko, oraz wybieraj lokalne, sezonowe produkty, najlepiej z ekologicznych gospodarstw i krótkich łańcuchów dostaw.
3. Zredukuj zużycie wody, na przykład wybierając prysznic zamiast kąpieli, zakręcając kran, gdy go nie używasz, i odzyskując wodę deszczową do podlewania roślin lub ogrodu.
4. Korzystaj z odnawialnych źródeł energii w domu, takich jak system fotowoltaiczny do zrównoważonej produkcji energii elektrycznej lub system solarny do podgrzewania wody użytkowej, bez generowania emisji gazów cieplarnianych.
5. Wybieraj systemy o wysokiej efektywności energetycznej, takie jak kocioł kondensacyjny, zamiast starego kotła gazowego, pompa ciepła lub kocioł wodorowy.
6. Zmniejsz własny ślad węglowy, na przykład przyjmując nawyki mające na celu oszczędzanie energii, takie jak instalacja niskoenergetycznych żarówek LED lub wybieranie zrównoważonych rozwiązań mobilności, takich jak pojazdy elektryczne lub transport publiczny.
7. Kupuj produkty sprawiedliwego handlu, które zapewniają poszanowanie praw pracowników, takie jak uczciwe wynagrodzenie i promowanie zdrowych warunków pracy, które chronią środowisko.
8. Doceniaj firmy, które mają jasną i zrozumiałą strategię zrównoważonego rozwoju, tj. gdy ich działalność może tworzyć wspólne korzyści dla społeczeństwa i przyczyniać się do zrównoważonego rozwoju gospodarczego.
9. Wspieraj polityki zrównoważonego rozwoju, które dążą do zmniejszenia głodu i niedożywienia, równości płci, odpowiedniego wsparcia dla osób narażonych, usług zdrowotnych dostępnych dla wszystkich oraz dobrej jakości, sprawiedliwej i integracyjnej edukacji.
10. Wspieraj projekty mające na celu budowanie bardziej zrównoważonych miast, na przykład programy w zakresie poprawy jakości powietrza, optymalizacji gospodarowania odpadami, wspieranie integracji społecznej i promowanie pozytywnych i zrównoważonych relacji między miastami a obszarami wiejskimi.

Możemy przyczynić się do zrównoważonego rozwoju na każdym poziomie, od podejmowania prostych decyzji dotyczących tego, co konsumujemy, po inwestowanie w odnawialne źródła energii i zakup zielonego systemu lub aktywne uczestnictwo w promowaniu zrównoważonego rozwoju na poziomie lokalnym, krajowym i międzynarodowym.